با روکشی از کروم به جنگ هیولای خبیث خوردگی و زنگزدگی بروید. همانطور که در مطالب پیشین اشاره کردیم. کروم خواص بسیار خوبی دارد که باعث می‌شود در صنایع مختلفی مثل صنایع دریایی، نفتی، پتروشیمی، تجهیزات فولادی ضد زنگ و بسیاری صنایع دیگر وجود آن حیاتی شود. لوله آسانسوری و بالابر، لوله هیدرولیک و لوله سیلندری از جمله لوله هایی هستند که حالا دیگر نمیتوان صنعت را بدون آنها تصور کرد. در این مطلب میخواهیم با روکش کروم و آبکاری کروم و نیز با انواع کاربردهای آبکاری با کروم را در صنایع مختلف آشنا شویم. تا در نهایت بررسی کنیم که استفاده از میله، لوله و تجهیزات کرومی چه فوایدی دارد. و چرا تهیه محصولات کرومی یک اقدام پرفایده است.
اهداف آبکاری کروم:
آبکاری کروم یک تکنیک ساده در آبکاری الکترولیتی است. (آبکاری به روش الکترولیتی فرایندی است با استفاده از جریان برق برای کاهش کاتیون های فلز محلول به طوری که پوششی منسجم و نازک بر روی الکترود شکل بگیرد.) که در آن پوششی نازک از کروم را روی سطح فلزی قرار میدهند. اینکار میتواند با اهداف مختلفی انجام شود میتواند برای ساخت تجهیزات دکوری انجام شود و یا برای جلوگیری از خوردگی و همچنین افزایش سختی سطح و در مواردی نیز برای زیبایی بکار می‌رود. البته باید بدانید که آبکاری کروم هزینه قابل توجهی هم دارد.
مراحل آبکاری کروم:
آبکاری با کروم برای یک قسمت معمولا شامل مراحل زیر است:
- چربی زدایی برای پاک کردن کثیفی و چرکهای سنگین.
- تمیز کردن دستی و غیراتوماتیک برای پاک کردن اثار و رد به جا مانده از خاک و گرد و غبار و ناخالصیها.
- آماده سازی و یا پیش عملیاتهای مختلف که بستگی به بستر کار دارد.
- قرارگیری در خمرههای آبکاری کروم، جایی که این امکان فراهم می‌شود تا دمای آن به قدر کافی افزایش یابد.
- بسته به کاربردی که میخواهد صورت بگیرد و هدفی که از آبکاری داریم باید زمان بدهیم تا ضخامت مورد نظر از کروم بدست بیاید.
البته باید بگوییم این فرآیند میتواند در انواع مختلفی بسته به بستر موجود انجام شود.
انواع کاربردهای کروم در آبکاری:
زینتی و دکوری:
روکش کروم به اشیا زیبایی دلانگیز در عین دوام و پایداری هدیه میدهد. ضخامتی بین 0.002 تا 0.02 برای میلهها در لوازم دکوری باید استفاده شود تا این زیبایی بدست آید. در حالیکه معمولا آنها در ضخامتی بین 0.005 تا 0.01 بیشتر استفاده میشوند. از آبکاری کروم حتی بیش از آبکاری نیکل روشن در صنایع دکوراسیون استفاده می‌شود. معمولا آبکاری کروم روی آهن، آلومینیوم ،پلاستیک، آلیاژ کوپر و آلیاژ زینک انجام می‌شود. لوازم دکوری که با کروم آبکاری میشوند بدلیل مقاومت خیلی خوب در برابر خوردگی معمولا در قطعات ماشین، ابزار و ظروف آشپزخانه بکار میروند.
کروم سخت که با نامهای کروم صنعتی یا کروم مهندسی نیز شناخته می‌شود. به منظور کاهش اصطحکاک و سایش، افزایش دوام و پایداری از طرق کنترل سایش، ایجاد مقاومت و پایداری کلی و همچنین کاهش پدیده گالینگ بین قطعات که بسیار مرسوم است.
و گسترش بی اثری شیمایی استفاده می‌شود پدیده گالینگ نوعی از سایش بین دو سطح است که از چسبندگی بین دو سطح ایجاد می‌شود. وقتی در یک ماده گالینگ اتفاق می‌افتد مقداری از آن ماده به سطح ماده دیگری که در تماس با آن است کشیده می‌شود، به ویژه در زمانی که فشار زیادی بین آن دو سطح برقرار باشد. ضخامتی که لوله ها و میله های کروم سخت دارند بیشتر از کرومهای تزئینی است.
استاندارد ضخامتی که در کروم سخت وجود دارد عددی بین 0.02 تا 0.04 mm است. اما این اندازه میتواند در کروم سخت بنا به سفارش و نوع کاربرد و نیاز به مقاومت بیشتر در برابر خوردگی افزایش یابد. در برخی موارد ضخامت بهmm 0.1 میرسد که باعث عملکرد بهتر می‌شود. متاسفانه اصرار بر وجود برخی ضخامتها باعث ایجاد محدودیت در فرایندی می‌شود که به منظور زیبایی هرچه بیشتر سنگزنی و .. عملیاتهای دیگر انجام می‌شود.
افزایش ضخامت آبکاری موجب تقویت و رفع عیوب سطوح و افزایش سختی آن می‌شود. آبکاری کروم سخت بر اساس انواع مختلفی از نیازمندیها و بسته به کابردهای مختلف با کیفیتهای مختلفی نیز ساخته می‌شود. به عنوان مثال برای ساخت میله و لوله سیلندری کروم برای سنجش مقاومت در برابر خوردگی با تست اسپری نمک بررسی می‌شود.
کابرد کروم سخت در صنایع خودروسازی
درخشان ترین آیتم های دکوری در ماشین که بعضا با نام کروم معرفی میشوند در واقع همان فولاد است که روکشی از کروم دارد. یکی از دلایل استفاده از کروم در قطعات خودرو بخاطر تغییرات مداوم آب و هو و دمای محیط است.
چراکه کروم تحمل و استقامت قطعات را نسبت به تغییرات دما و عوامل محیطی بالا میبرد. البته که آبکاریهای سهگانه آبکاریهایی بادوامتر و البته گرانقیمتتر هستند. در بسیاری موارد، بنابراین بهجای آبکاری کرومی، تهیه تجهیزات کرومی، لوله و میله کروم به صرفهتر خواهد بود.
در آبکاری سهگانه که بعضا در خودروها انجام می‌شود ابتدا روکشی از کوپر سپس نیکل و در انتها کروم بکار گرفته می‌شود. اولین استفاده از کروم به سال 1920 برمیگردد که آبکاری الکتریکی نیکل انجام میشد.
بعد از آن و با شروع جنگ جهانی دوم ایالات متحده آمریکا برای صرفه جویی در مصرف کروم دستور ممنوعیت استفاده از کروم در آبکاری را صادر کرد. و نیز در جنگ بین دو کره پیشنهاد ممنوعیت استفاده از آبکاری کروم و در عوض استنفاده از آبکاریهای ارزان قیمتتر مثل آبکاری با زینک و غیره را ارائه کرد.
در سال 2007 استاندارد RoHS (ممنوعیت استفاده مستقیم از مواد خطرناک) در ابتدا برای ممنوعیت استفاده از مواد سمی در صنایع خودروسازی در اروپا ایجاد شد. که شامل هگزاولنت کرومیوم هم میشد که در آبکاری کروم استفاده می‌شود.
به هرحال آبکاری کروم بعد از آبکشی دیگر بدون این ماده انجام می‌شود و دیگر ممنوعیتی ندارد. اما با این حال استفاده از آبکاری کروم وقتی محصولات کرومی آماده برای تهیه وجود دارند باید بطور جدی بررسی شود. در بسیار موارد صرفه با خرید لولههای کرومی و محصولات کرومی است تا اینکه میله و لولههای فعلی را آبکاری کروم کرد.
بدون نظر