کروم سخت
ایجاد یک لایه پوشش سخت فلزی از جنس کروم بر روی اجسام رسانای فلزی را به روش الکترولیز کروم سخت می گویند. آبکاری کروم سخت، سختی و روانکاری بسیار خوبی را به نمایش می گذارد و گزینه اصلی مهندسین جهت کاهش اصطکاک، به حداقل رساندن ساییدگی و جلوگیری از زنگ زدن است. از این ویژگیها برای کاربردهای مهمی استفاده میشود، که عبارتند از:
- سطوح برش ابزار ماشین
- داخل لوله سیلندری
- میلههای قوسی
- میل لنگ
- شافت هیدرولیک
کروم سخت به دلیل کم بودن سطح انرژی و خاصیت آزادسازی آن، به راحتی بر روی قالبها نیز اعمال میشود.
انواع آبکاری کروم
سطح براق و انعکاسی که کروم میتواند ایجاد کند، مردم را مجذوب خود میکند. سطح آینه مانند میتواند به هر چیزی زینت و جلوه ای تمیز و سطح بالا بدهد و برای همه کسانی که آن را می بینند مسحور کننده باشد. بسیاری از مردم در مورد کروم تصورات غلط دارند و تفاوت بین آبکاری کروم سخت و آبکاری نیکل-کروم ( کروم تزئینی) را درک نمیکنند. دانستن این نکته مهم است که، دو نوع مشخص از آبکاری کروم وجود دارد:
- کروم روشن (تزئینی)
- کروم سخت (مهندسی)
آبکاری کروم سخت، کروم متراکم و نازک را ارائه میدهد اما پوشش کروم تزئینی را تأمین نمیکند. فرآیند آبکاری فلزات برای اهداف تزئینی و محافظتی از دیرباز مورد توجه بوده است. بدون شک این صنعت متحول شده و روش های نوین جایگزین روش های سنتی گذشته شده است. در کشور ما نیز با رشد صنایع و گسترش فعالیت های مهندسی و صنعتی دامنه کاربرد آبکاری فلزات در حال توسعه است. در ادامه به معرفی مختصری از هر یک از انواع کروم میپردازیم:
کروم سخت
کروم سخت شامل پوششهای سنگین کروم به منظور ایجاد مقاومت در برابر سایش، احتباس روغن و روانکاری است. تزئینی نیست و در عوض برای افزودن دوام به مواردی مانند حلقه های پیستون، لوله سیلندری هیدرولیک، راهنماهای نخ و قالب استفاده میشود. نام خود را از ضخامت قابل اندازهگیری خود گرفته و به طور معمول در زیرلایه های فولادی اعمال میشود. در حالی که فلزی و براق است، اما تزئینی نیست. آبکاری کروم سخت گزینه خوبی برای چرخها یا ضربه گیرها است.
نیکل-کروم
آبکاری نیکل کروم، کروم تزئینی نیز نامیده میشود. آبکاری نیکل-کروم شامل آبکاری یک لایه نازک از نیکل بر روی ماده قبل از اینکه لایه کروم روی آن آبکاری شود. همچنین ممکن است قبل از استفاده از نیکل، روی مس آبکاری شود. لایه نیکل به لطافت، بازتابندگی و مقاومت در برابر خوردگی اضافه میکند. لایه کرومی که در بالای آن اعمال میشود بسیار نازک است و اندازه آن در میلیونیون اینچ است. شکل ظاهری کروم تزئینی در درجه اول از آبکاری نیکل ناشی میشود. لایه نازکی از کروم که در بالای آن قرار میگیرد کمی رنگ آبی به خود میگیرد در حالی که نیکل در زیر آن زردتر است. لایه کروم به محافظت در برابر خراش و لکه کمک میکند و به مقاومت در برابر خوردگی اضافه میکند. بدون لایه نیکل، کروم تزئینی در پایان، بازتابنده و مقاوم در برابر زنگزدگی نخواهد بود.
ویژگیهای هارد کروم
هارد کروم یا کروم سخت، دارای ویژگیها و مشخصاتی میباشد که باعث شده تا کاربرد و استفاده از آن هر روز افزایش یافته و بسیاری از صنایع به دنبال تجهیزاتی باشند که آبکاری کروم شده است. از جمله ویژگیهای بارز کروم سخت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سختی کروم: لوله و میلههایی که با کروم آبکاری شده اند، بسیار سخت است. به همین دلیل به آن هارد کروم گفته میشود.
- ضریب اصطکاک بسیار کم: آبکاری کروم سخت ماندگاری بالایی دارد و در کاربردهای قالب ویژگیهای آزادسازی بسیار خوبی از خود نشان میدهد.
- سختی پوشش: اندازهگیری دقیق و معتبر سختی رسوب کروم سخت مشکل است و مقادیر آن به شرایط آزمایش بستگی دارد. به این ترتیب اندازه سختی معمولا نباید به عنوان کنترل مشخصات و معیار دائمی کنترل کیفیت باشد.
- تاثیر درجه حرارت: در کاربردهای سایشی درجه حرارت بر روی سختی پوشش کروم تاثیر قابل توجهی دارد. سختی پوشش کرم در دمای بالاتر از ۲۰۰ درجه سانتیگراد شروع به کاهش میکند. در کاربردهای سایشی که دمای کاری از ۴۲۰ تجاوز میکند پوشش کروم سخت نباید استفاده شود.
در انتخاب پوشش کروم سخت برای قطعات معین باید مشخصات زیر مورد توجه قرار بگیرد:
- سختی ذاتی و مقاومت سایشی پوشش کروم سخت که در محدوده براق در حد مطلوب است.
- ضخامت پوششی که لازم است
- شکل، اندازه و اسکلت قطعهای که باید پوشش داده شود.
- مواد یا فلزی که قطعه از آن ساختهشده است.
کاربردهای کروم سخت
خسارت های ناشی از عدم استفاده از کروم سخت در تجهیزات و ماشینآلات و هوا فضا و سایر صنایع که در ادامه به آن اشاره شده است، سبب شد تا استفاده از کروم سخت در تجهیزات افزایش یابد:
- باعث خسارت های مستقیم مالی میشود موسسه Batel خسارات سالیانه ناشی از خوردگی را در ایالات متحده آمریکا در سال 1980 را حدود 70 میلیارد دلار تخمین زده است.
- اعث به هدر رفتن و ضایع شدن منابع طبیعی میشود در کشور انگلستان در هز 90 ثانیه یک تن فولاد به زنگار تبدیل میشود همچنین انرژی مورد نیاز برای تولید یک تن فولاد از سنگ آهن معادل انرژی مصرفی 3 ماه یک خانوار متوسط است.
- خوردگی باعث سلب آسایش و راحتی بشر و حتی باعث مرگ و میر انسانها میشود فرو ریختن سقف یک استخر در سال 1985 در سوئیس که فقط 13 سال از ساخت آن میگذشت باعث مرگ 12 تن شد این حادثه بدلیل خوردگی از نوع SCC در میلههای ساختهشده از فولاد ضد زنگ که سقف 200 تنی بتنی را به حالت تعلیق نگه داشته بود در اثر وجود یون کلر در فضای سالن اتفاق افتاد.
از صنایعی که کروم سخت در آن کاربرد دارد عبارتند از:
- خودرو: پیستونها، کمک فنرها و سایر قطعاتی که در بازه های زمانی طولانی چرخه های بالایی را می بینند، برای دوام و روانکاری از کروم سخت آبکاری شده تولید میشوند.
- سلاح گرم: فضای داخلی اسلحه روکش کروم سخت دارند.
- هوا فضا: اجزای چرخ دنده فرود در هر دو کاربرد OEM و MRO از پوشش کروم سخت هستند. سرهای پیستونی آلومینیومی دارای روکش هارد کروم هستند تا عملکرد بهینه را با حداقل وزن ارائه دهند. اجزای محرک برای کاهش سایش و افزایش عمر مفید، با کروم سخت پوشش داده شده اند.
- ابزارهای ماشینآلات: دریل، شیرآلات، قالب، پیچ اکستروژن و رول برای افزایش عمر و بهبود عملکرد، با کروم سخت پوشش داده شده اند.
- چرخ دنده: آبکاری کروم سخت از ایجاد جوش جلوگیری میکند و باعث افزایش عمر در کاربردهای اصطکاک کم میشود.
- تعمیر قطعات فرسوده و خراب: از آبکاری کروم سخت می توان برای برگرداندن قطعات فرسوده به اندازههای اصلی خود و یا تحمل قطعات بدکاری شده استفاده کرد.
- قالبهای پلاستیکی: آبکاری کروم سخت ویژگیهای ضد چسبندگی و رها سازی را برای قالبهای پلاستیکی در تمام صنایع فراهم میکند.
حتما مطالعه کنید: چرا باید از میل کروم استفاده کنیم؟
در پایان
بیشترین پوشش کروم سخت برای قطعات آلیاژهای آهنی به کار میرود، ولی در بعضی کاربردهای فضایی آلیاژهای پایه نیکل و آلومنیوم نیز کروم سخت میشوند. از نقطه نظر فرآیندی پوشش کروم سخت ممکن است بدون توجه به سختی سطح یا ترکیب شیمیایی بر روی فولادها انجام بگیرد. به شرطی که سختی فلز پایه به اندازهای باشد که در شرایط کاری از لایه کروم سخت محافظت نماید. مشابه آن چدنها را نیز می توان کروم سخت نمود به شرطی که سطح قادر باشد جریان لازم را هدایت کند تا پوششی عاری از حفره، حباب، ناخالصیهای سیلیکاتی بزرگ و لبه های تیز ایجاد شود. شرکت پویا استیل تولید کننده بهترین انواع کروم سخت، میل کروم، لوله کروم و کلیه محصولات کرومی و همچنین واردات لوله کروم چینی و میل کروم ترکیهای، همواره کوشیده است تا بهترینها را برای خریداران و تولیدکنندگان در سراسر کشور فراهم نماید.
بدون نظر